بيست و ششم مردادماه سالروز ورود افتخار آفرين آزادگان سرافراز به ميهن اسلامي است که متاسفانه هنوز از سوی ناشران و نویسندگان و نهادهای متولی، آنطور که شایسته این برهه از تاریخ پرافتخار دفاع مقدس است، پرداخته نشده است.

با اینکه در چند سال گذشته روند خاطره‌نویسی دفاع مقدس رشد قابل توجهی یافته اما به نظر می رسد مشکل تاریخ این دوران از انقلاب همچنان با کم کاری هایی مواجه است که ثبت خاطرات آزادگان جنگ تحمیلی و همچنین نگارش در این باره از مهمترین بخش های مغفول ادبیات دفاع مقدس در کشورماست. بسیاری از آزادگان پس از سال‌ها اسارت به دلایل و ضرورت‌های مختلف به سرعت مشغول کار شدند، به همین دلیل افراد کمی به سراغ ثبت خاطرات خود از دوران اسارت رفتند. به مناسبت سالروز بازگشت آزادگان سرافراز به کشورمان، برخی از محبوب ترین و پرفروش ترین آثار این حوزه را که از سوی انتشارات سوره مهر روانه بازار کتاب شده، مرور می کنیم.



کتاب «آن بیست و سه نفر» خاطرات خودنوشت احمد یوسف زاده، درباره بیست و سه نوجوانان است که در سال 1361 توسط ارتش بعث، در عملیات بیت المقدس به اسارت درآمدند؛ عملیاتی که موجب آزادسازی خرمشهر شد و در آن تعدادی از نوجوانان ایرانی در بصره به دست نیرو‌های عراقی اسیر شدند.

عمده این گروه 23 نفره را نوجوانان کرمانی تشکیل می‌دادند و این برای عراقی‌ها در اوایل جنگ بسیار غریب بود که افرادی با این سن و سال در جنگ شرکت کنند. سن بیشتر این نوجوانان بین 16-13 سال بود و بزرگترین فردی که در این گروه بود، فقط 19 سال داشت. این نوجوانان نیز باید به مانند دیگر اسرا وارد اردوگاه‌ها می‌شدند. صدام با دیدن تصاویر اسرای نوجوان تصمیم گرفته بود که از حضور این نوجوانان در جنگ استفاده ابزاری کند و یک جنگ تبلیغاتی و روانی علیه ایران به راه بیاندازد.

این کتاب، از آنجا که در برگیرنده خاطرات و رشادت‌های نوجوانان رزمنده و مقاومت آنان در اردوگاه‌های ارتش بعث است، ناگفته بسیاری از دوران اسارت دارد. نویسنده کتاب، که سابقه 15 سال روزنامه نگاری دارد، این کتاب را به شکل روایت داستانی و دارای تعلیق های داستانی بجا، نگاشته است.
 
کتاب «پاسیاد پسر خاک» به شرح زندگی و مبارزه‌های سیدعلی‌اکبر ابوترابی‌فرد می‌پردازد و ماحصل ساعت‌ها گفتگو با افرادی است که در دوره‌های مختلف به نوعی با وی آشنا و در ارتباط بوده‌اند. این کتاب نوشته محمد قبادی است که در دو فصل خاطرات راوی تدوین شده است. قبادی در فصل اول «پاسیاد پسر خاک» به پیشینه خانوادگی، تولد، تحصیل و فعالیت سیاسی و آشنایی ابوترابی‌فرد با شهید سیدعلی اندرزگو پرداخته و  فصل دوم هم شرح فعالیت‌های سیدعلی‌اکبر ابوترابی در کمیته استقبال از امام خمینی(ره) و دوران دفاع مقدس و احوال وی در دوران اسارت در زندان‌‌های ارتش متجاوز صدام را دربردارد.